SSP Kuršumlija: Kulturocid nad zaštićenim dobrima - bez reakcije nadležnih

Republički zavod za zaštitu spomenika kulture u Beogradu, njihov stručni tim na čelu sa direktorkom zavoda novembra ove godine sproveo je kontrolu stanja i stručni nadzor zaštićenih kulturnih dobara na pojedinim lokalitetima Juga Srbije.

U istom cilju stručni tim je posetio pojedina zaštićena kulturna dobra opštine Kuršumlija u pratnji čelnika, odnosno predsednika opštine Vojimira Čarapića.

Obišli su nepokretna kulturna dobra od izuzetnog značaja,  manastire srednjeg veka - manastir sv. Nikole i ostatke manastira Presvete Bogorodice.

Obilaskom manastira presvete Bogorodice opštinske vlasti su prikazale urađeno osvetljenje puta do tog manastira koji spaja isti sa magistralnim putem ka Nišu.

Iz Zavoda su zainteresovani da se pruži pomoć u revitalizaciji i konačnom obnavljanju tog objekata narednih godina, a što je već više godina ranije bilo u planu. Za početak uraditi prilazni put tom manastiru. Kako su javili lokalni mediji predsednik opštine se pohvalio da ima rešenje kako će se obložiti taj put – kockama,  zanemarujući činjenicu što gradnja puta koji vodi do ovog manastira mora poštovati slovo nauke i struke vezano za izgled i geološku celinu, autentični ambijent, ugradnju materijala onog doba i vraćanje celokupne autentičnosti tog  kompleksa.

Možda bi ova poseta Republičkog zavoda za zaštitu spomenika kulture  mogla biti na zadovoljavajućem nivou da se ovde u našoj opštini ne radi o drugačijem stanju - kada je u pitanju obnova i zaštita spomenika kulture. 

Najmanje što je očekivano od Zavoda je da izvrši kontrolu svih objekata kulture reagujući na njima poznatu činjenicu na izvršeni kulturocid nad pojedinim objektima i lokalitetima koji  se prostiru na teritoriji opštine Kuršumlija. 

Naime, poznato je svakako Republičkom zavodu, jer je o tome isti obavešten i upozoren od strane pripadnika SSP Kuršumlija, da je u zaštićenom jezgru grada koje obuhvata nekoliko objekta pod prethodnom zaštitom  došlo do uništenja kulturnih dobara.  U prvom redu to se odnosi na zaštićeni najstariji objekat Hotel „Evropa“ izgrađen 1892. godine, u kom su u svoje vreme boravili kralj Petar I, komediograf Branislav Nušić i mnoge  druge poznate ličnosti tog doba.

Objekat Hotel „Evropa“ je srušen do temelja od strane preduzeća ad „Planinka“ Kuršumlija bliskog vlasti čiji je direktor i suvlasnik predsednik lokalnog SNS-a Radovan Raičević Raša, moćnik grada, i ako su imali  građevinsku dozvolu da se izvrši samo rekonstrukcija tog objekta.

Umesto rekonstrukcije Hotela „Evropa“ nikao je potpuno nov objekat (u završnoj fazi).

Na upozorenja i zahteve SSP Kuršumlija da se sačuva objekat čelnici opštine i nadležne institucije nisu reagovale. Preovladala je bahatost i želja za profitom u nadi da će negdašnji zaštićeni objekat Hotel „Evropa“ brzo otići u zaborav.

Isto je urađeno i sa starim gradskim parkom - centrom zaštićenog gradskog jezgra koji se prostirao oko zaštićenog spomenika oslobodiocima Kuršumlije poginulim u srpsko-turskom ratu, sagrađenog sredstvima kralja Aleksandra Obrenovića 1896. godine. Park koji leži na zaštićenom arheološkom lokalitetu rimskog doba koje je samo jedno od ukupno četiri koliko ih ima u opštini. Neobazirući se, čelnici opštine su prekopali, izorali, uništili celokupnu površinu negdašnjeg parka koji je u celoj Srbiji imao jedinstveni izgled upisanog krsta, sa zelenim površinama na četiri strane u obliku ocila slova „S“ i ako je od strane Republičkog zavoda stajala zabrana prekopavanja njegove površine.

Izvodi se zaključak da su se vodeći stručnjaci Republičkog Zavoda za zaštitu spomenika kulture oglušili o svoju dužnost da primene pravila Zakona o zaštiti spomenika kulture i da reaguju na svako saznanje i dojavu  o uništenju i oštećenju zaštićenih kulturnih dobara ove zamlje. Odlučili su se na ćutanje i kada je u pitanju arheološko nalazište i objekat kulture od velikog značaja ,,Marina kula“ o čijem delimičnom uništenju su pisali mediji i reagovalo Udruženje arheologa Srbije. Devastacija je nastala izgradnjom puta ,gde ne postoji obaveštenje o investitoru, izvođaču i podizvođaču radova. A nakon reakcije nastavilo se sa još obimnijim uništavanjem.

 

SSP Kuršumlija obaveštava građane da je ova poseta stručnog tima imala samo cilj pojedinačnu selekciju  kontrole zaštićenih objekata, uz, od strane Zavoda, nesavesno prelaženje i prećutkivanje saznanja da su uništena i oštećena gore navedena kulturna dobra i spomenici. Sve uz svesrdnu pomoć predsednika opštine i ostalih čelnika vlasti koji su se potrudili da sve izuzmu od kontrole i ocene javnosti našeg grada i države.

Dobra dela se uvek vide, a nedela zauvek u pamćenju.

SSP Kuršumlija poručuje građanima, nakon smene ovog nenarodnog i štetočinskog režima, nikada više neće biti nikakvog ograničenja, selektiranja, nesavesnog ponašanja i skrivanja od javnosti pitanja očuvanja i zaštite spomenika kulture, da će uvek biti primenjen zakon u toj oblasti kako bi sačuvali bogato kulturno nasleđe.

Građani su nezadovoljni i očekuju odgovore i reakciju Republičkog zavoda za zaštitu spomenika kulture na navedena dešavanja.

 

Opštinski odbor Stranke slobode i pravde Kuršumlija